پایان تولید محتوای رشته مسائل جدید کلامی؛ سطح سه
تولید رشته مسائل جدید کلامی؛ سطح سه به پایان رسید. سطح سه کلام اسلامی با گرایش مسائل جدید کلامی، دومین مقطع از کلام اسلامی است که در آن طلاب علاوه بر شناخت استدلالی مبانی و مسائل اعتقادی تشیّع در پرتو عقل، قرآن کریم و روایات پیشوایان معصوم علیهم السلام، اشتراکات و افتراقات مبانی و مسائل جدید کلامی را مطابق آموزه های اسلامی، به صورت استدلالی می آموزند و توانایی دفاع از اعتقادات اصیل اسلامی و پاسخ گویی به نیازهای مربوط به توان تحقیق در حدّ تحلیل و بررسی تطبیقی و تدریس آن را پیدا می کنند و در پایان، موفق به دریافت دانش نامه سطح سه کلام اسلامی در این گرایش می شوند. آشنایی بیشتر با مباحث خداشناسی (ذات، صفات فعلیه و ذاتیه، مراتب فعل الهی)، نبوت (ضرورت، ویژگی ها، وظایف و اختیارات، نبوت و خاتمیت پیامبر اکرم9) و معاد (حقیقت مرگ، عالم برزخ، قیامت و ویژگی های آن) و آشنایی با علم کلام (فرق آن با فلسفه و علوم دیگر)، موضوع، غایت و مبانی آن، تبیین حجیت روش های عقلی و نقلی و شرایط آن ها و آشنایی با سیر تکوین و تطوّر علم کلام، مشرب های کلامی، متکلمین بزرگ، منابع و مأخذ مهم کلامی و ...
کلیات رشته
عنوان رشته کلام اسلامی با گرایش مسائل جدید کلامی در مقطع سطح سه است.
سطح سه کلام اسلامی با گرایش مسائل جدید کلامی، دومین مقطع از کلام اسلامی است که در آن طلاب علاوه بر شناخت استدلالی مبانی و مسائل اعتقادی تشیّع در پرتو عقل، قرآن کریم و روایات پیشوایان معصوم‌علیهم السلام، اشتراکات و افتراقات مبانی و مسائل جدید کلامی را مطابق آموزه‌های اسلامی، به صورت استدلالی می‌آموزند و توانایی دفاع از اعتقادات اصیل اسلامی و پاسخ‌گویی به نیازهای مربوط به توان تحقیق در حدّ تحلیل و بررسی تطبیقی و تدریس آن را پیدا می‌کنند و در پایان، موفق به دریافت دانش‌نامه سطح سه کلام اسلامی در این گرایش می‌شوند.
نظام آموزشی
نظام آموزشی این رشته نیم سالی، درسی و حضوری است. طول دوره بدون احتساب پایان‌نامه حداقل شش و حداکثر هشت نیم سال است.
* در این نظام هر درس به صورت مستقل ارزیابی می‌شود و قبولی یا رد در یک درس تأثیری در قبولی یا رد دروس دیگر ندارد.
شرایط پذیرش
- احراز صلاحیت‌های عمومی و اخلاقی بر اساس آیین‌نامه‌های مصوب؛
- دارا بودن مدرک علمی سطح دو؛
- قبولی در آزمون ورودی و مصاحبه علمی.
جدول دروس پیش‌نیاز
| ردیف | عنوان درس | ساعت | هدف |
| 1 | کلام اسلامی 1 تا 3 | 96 | آشنایی بیشتر با مباحث خداشناسی (ذات، صفات فعلیه و ذاتیه، مراتب فعل الهی)، نبوت (ضرورت، ویژگی‌ها، وظایف و اختیارات، نبوت و خاتمیت پیامبر اکرم9) و معاد (حقیقت مرگ، عالم برزخ، قیامت و ویژگی‌های آن) |
| 2 | معرفت‌شناسی | 32 | آشنایی با راه‌ها و ابزار شناخت و ارزیابی آنها و دیدگاه اندیشمندان در این زمینه |
| 3 | فرق و مذاهب کلامی | 32 | آشنایی با آموزه‌ها، روش‌ها و کتب اصلی فقه‌های مهم کلامی تشیع و تسنّن |
| 4 | کلیات و تاریخ علم کلام | 32 | آشنایی با علم کلام (فرق آن با فلسفه و علوم دیگر)، موضوع، غایت و مبانی آن، تبیین حجیت روش های عقلی و نقلی و شرایط آنها و آشنایی با سیر تکوین و تطوّر علم کلام، مشرب‌های کلامی، متکلمین بزرگ، منابع و مأخذ مهم کلامی |
| 5 | مسائل جدید کلامی | 32 | آشنایی با مسائل مهم، جدید و رائج کلامی، مانند: منشأ و قلمرو دین، سکولاریسم، تکثر‌گرایی، دین و اخلاق و علم دین |
| 6 | تاریخ معاصر | 32 | بررسی تحلیلی تاریخ فرهنگی، اجتماعی و سیاسی صد سال اخیر ایران |
| 7 | روش تحقیق عمومی | 32+16
نظری-عملی |
آشنایی با روش‌های عمومی پژوهش و کیفیت بهره‌برداری از منابع |
| 8 | زبان انگلیسی (عمومی) | 32+16
نظری-عملی |
ایجاد توان درک مطلب و ترجمه متون ساده انگلیسی |
| جمع ساعت | 352 | ||
تبصره: فارغ التحصیلان سطح 2 گرایش کلام و طلّابی که دروس پیش‌نیاز را در مراکز معتبر گذرانده باشند، در صورت مطابقت هشتاد درصدی سرفصل‌ها از گذراندن این دروس معاف هستند.
عناوین و مشخصات کلی دروس
| ردیف | عنوان درس | ساعت |
| 1 | دروس عمومی سطح 3 | 624 |
| 2 | دروس مشترک | 576 |
| 3 | دروس تخصصی | 656 |
| جمع ساعت | 1856 | |
عناوین و مشخّصات تفصیلی دروس
الف) دروس عمومی
| ردیف | عنوان درس | ساعت | هدف |
| 1 | فقه | 160 | شناخت استدلالی مسائل مهم فقه طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح 3 (از القول فی ماهیة العیت تا آخر مکاسب) |
| 2 | اصول | 320 | شناخت استدلالی مباحث مهم اصولی طبق برنامه مرکز مدیریت در سطح 3 (جلد اول کفایة الاصول از ابتدای المقصد الثانی فی النواهی تا پایان جلد دوم) |
| 3 | عربی معاصر | 32+16
نظری-عملی |
ایجاد توان بهره‌گیری از متون عربی جدید در حوزه مباحث کلامی |
| 4 | روش تحقیق تخصّصی | 32+16
نظری-عملی |
تقویت توان تحقیق و پژوهش در مسایل کلامی و به صورت مقارن با آموزش روش‌های تحقیق و کیفیت بهره‌برداری از ابزار و منابع |
| 5 | روش تدریس | 32+16
نظری-عملی |
ایجاد توان مهارت تدریس با آموزش روش‌ها و فنون کلاس‌داری و ارزشیابی |
| جمع ساعت | 624 | ||
ب) دروس مشترک رشته کلام اسلامی
| ردیف | عنوان درس | ساعت | هدف |
| 1 | کلام اسلامی 1 | 32 | شناخت مباحث مهم خداشناسی (براهین اثبات) به صورت متن‌محور |
| 2 | کلام اسلامی 2 | 32 | شناخت مباحث مهم خداشناسی (اسماء و صفات) به صورت متن‌محور |
| 3 | کلام اسلامی 3 | 32 | شناخت مباحث مهم خداشناسی (افعال الهی) به صورت متن‌محور |
| 4 | کلام اسلامی 4 | 32 | شناخت مباحث مهم نبوت به صورت متن محور |
| 5 | کلام اسلامی 5 | 32 | شناخت مباحث مهم امامت به صورت متن محور |
| 6 | کلام اسلامی 6 | 32 | شناخت مباحث مهم امامت به صورت متن محور |
| 7 | کلام اسلامی 7 | 32 | شناخت مباحث مهم معاد به صورت متن محور |
| 8 | مبانی و قواعد علم کلام | 32 | تبیین مبانی و قواعد علم کلام مانند: حجیت عقل، قرآن و سنت، حسن و قبح عقلی، قاعده لطف، حجیت خبر واحد در مسائل اعتقادی |
| 9 | حکمت اسلامی 1 و 2 | 128 | شناخت مباحث مهم فلسفی دارای کاربرد در علم کلام، مانند احکام وجود، علت و معلول، قوه و فعل و الهیات بالمعنی الاخص |
| 10 | انسان‌شناسی | 32 | شناخت مباحث مهم مربوط به نفس انسان، ابعاد قوا و کارکردهای آن مانند حدوث و قدم نفس، رابطه روح و جسم، مراحل خلقت، تجرد روح، سعادت و شقاوت انسان |
| 11 | معرفت‌شناسی دینی | 32 | آشنایی با تعریف، نوع، شرایط و محدودیت‌های معرفت دینی، ضمن تبیین امکان، معیار صدق و تحول آن |
| 12 | عرفان اسلامی | 32 | آشنایی با مبانی، روش و مسایل اساسی عرفان اسلامی و مراحل سیر و سلوک آن با رویکرد به مکتب اهل‌بیت علیهم السلام |
| 13 | ولایت فقیه | 32 | تبیین مبانی کلامی نظام سیاسی شیعه در عصر غیبت و شناخت استدلالی مشروعیت، شرایط، وظایف و اختیارات حاکم اسلامی از دیدگاه شیعه، با رویکرد کلامی |
| 14 | کلام کاربردی | 32 | بررسی و تبیین چگونگی شکل‌گیری و آثار عملی باورهای کلامی و آسیب‌شناسی راهکارهای درمانی در حوزه باورهای کلامی |
| 15 | مهارت‌های مناظره و ارتباط | 16+16 عملی | ایجاد توان مناظره و ارتباط مؤثر با شناخت روش‌های استدلال |
| جمع ساعت | 624 | ||
ج) دروس تخصصی
| ردیف | عنوان درس | ساعت | هدف |
| 1 | مسائل جدید کلامی و حوزه‌های مرتبط | 16 | تبیین چیستی «مسائل جدید کلامی» و نسبت آن، از حیث موضوع، مبانی، مسائل، روش و غایت با کلام سنتی، فلسفه دین و حوزه‌های دانشی دیگر مانند فلسفه زبان و فلسفه ذهن |
| 2 | ادله اثبات وجود خدا در غرب | 32 | بررسی و نقد برهان‌های اثبات وجود خداوند در الهیات جدید و بررسی دیدگاه‌های جدید در بی‌نیازی ایمان به خداوند از برهان و عدم امکان ارائه برهان بر وجود خدا |
| 3 | حقیقت، خاستگاه و کارکرد دین | 32 | تحلیل و بررسی دیدگاه‌های مطرح در خصوص حقیقت دین و تبیین و ارزیابی دیدگاه‌های خداباورانه و طبیعت گرایانه در خصوص منشاء دین و کارکردهای آن در زندگی بشر و نقد سکولاریسم |
| 4 | ایمان‌گرایی و عقل‌گرایی | 32 | تبیین حقیقت ایامن و عقل و بررسی دیدگاه‌های درباره نقش و کارکرد عقل در ایمان دینی، آموزه‌های اعتقادی و احکام دینی |
| 5 | هرمنوتیک و منطق فهم متون دینی | 32 | شناخت و بررسی مکاتب هرمنوتیکی غربی و مقایسه آنها با مکاتب تفسیری و قواعد اصولی و ادبی مربوط به فهم متون وحیانی در اندیشه اسلامی و نقد دیدگاه‌های کثرت‌گرا و نسبی‌گرا در فهم آیات و روایات |
| 6 | وحی و تجربه دینی | 32 | تبیین و تحلیل دیدگاه‌ها در مورد حقیقت و جایگاه وحی و تجربه دینی، همراه با تبیین ملاک و مقدار حجیت تجربه دینی در حوزه معارف دینی و نقد دیدگاه تجربه دینی انگاشتن وحی |
| 7 | معجزه | 16 | تبیین دیدگاه‌های جدید درباره چیستی، امکان، اثبات، کارکرد و دلالت معجزه و بررسی و نقد آنها بر اساس مبانی عقلی و نقلی در الهیات اسلامی |
| 8 | نقد کثرت‌گرایی دینی | 32 | تبیین و ارزیابی انتقادی دیدگاه‌های مطرح در کثرت‌گرایی دینی و مبانی و لوازم آنها |
| 9 | عدل الهی و مسئله شر | 16 | تبیین عدل و حکمت الهی و مسئله شر و نظام احسن آفرینش و بررسی دیدگاه‌های فلاسفه و متکلمان قدیم و جدید در این باره و پاسخ به شبهات مرتبط |
| 10 | علم و دین | 32 | بررسی و تحلیل رابطه علم و دین همراه با تبیین دیدگاه درست و نقد دیدگاه‌های معارض |
| 11 | دین، اخلاق و معنویت | 32 | تبیین و ارزیابی دیدگاه‌ها درباره نسبت دین با اخلاق و معنویت |
| 12 | رابطه دین و حقوق | 32 | بررسی و تحلیل شبهات جدید در زمینه رابطه دین و حقوق مانند: ناسازگاری دین با حقوق بشر، حقوق زن و آزادی |
| 13 | فرجام شناسی | 32 | بررسی دیدگاه‌ها و شبهات جدید درباره حقیقت انسان، زندگی اخروی، خلود در عذاب و تناسخ |
| 14 | زبان تخصصی 1 و 2 | 64+32
نظری-عملی |
ایجاد توان فهم متون مرتبط با مسائل جدید کلامی به زبان انگلیسی |
| 15 | پایان‌نامه | 96+96
عملی |
ارائه یک پژوهش جامع، همراه با تتبع کافی و نقد و بررسی در مسائل جدید کلامی |
| جمع ساعت | 656 | ||
